“Er worden minder vleesvervangers gekocht”, kopte de kranten een paar maanden geleden[1]. De reden? Minder mensen noemen zich vegetariër of flexitariër, en niet elke vleesvervanger wordt lekker gevonden wat weer terugslaat op alle andere vleesvervangers. Toch is het eten van minder vlees beter voor het milieu bleek uit een artikel in Nature[2]. Scheelt het dan echt zoveel? In deze blog duiken we eens in de data.
De impact van voedsel
Er wordt geschat dat in 2015 het voedselsysteem verantwoordelijk was voor ongeveer 34% van de wereldwijde uitstoot[3]. Het voedselsysteem is ook verantwoordelijk voor 70% van zoetwater gebruik[4] en 78% van zoetwater vervuiling[5]. De milieu impact van een dierlijk dieet is meestal hoger dan een plantaardig dieet, door zowel directe processen (vb. methaan productie) als indirecte processen (vb. inefficiënt gebruik van gewassen voor dieren i.p.v. mensen).
De basis van het onderzoek
Het artikel van 2023 baseert de resultaten op een testgroep van ruim 55.000 veganisten, vegetariërs, pescotariërs (viseters), en (in verschillende gradaties) vleeseters. Zij hebben een vragenlijst ingevuld waar naar de inname van 130 voedingsmiddelen werd gekeken. In het artikel kijkt men niet alleen naar de uitstoot van broeikasgassen van een dieet, maar ook naar het landgebruik, watergebruik, risico op vermesting en mogelijk verlies van biodiversiteit.
De resultaten van het onderzoek
Een paar interessante resultaten uit het onderzoek zijn dat vegetariërs en veganisten vaak jonger zijn dan pescotariërs en vleeseters; dat de meeste kaas wordt gegeten door vegetariërs en pescotariërs; en dat veruit de meeste peulvruchten worden gegeten door veganisten. Uit het onderzoek blijkt dat de verschillen tussen veganisten en mensen die veel vlees eten groter is dan eerder gedacht.
In de tabel hieronder kun je het verschil zien tussen de diëten voor landgebruik (kolom 2), watergebruik (kolom 3), risico op vermesting (kolom 4) en mogelijk verlies van biodiversiteit (kolom 5). In de tabel kun je bijvoorbeeld zien dat ten opzichte van mensen die veel vlees eten veganisten maar 25.1% van het landgebruik, 46.4% van het watergebruik, 27.0% risico op vermesting en 34.3% mogelijk verlies van biodiversiteit.
Wat doen wij als Climate Stewards hiermee?
In onze calculators kunnen mensen hun dieet laten meerekenen voor hun CO2-voetafdruk. Met de data uit het rapport berekenden we de gemiddelde CO2e-uitstoot per dieet per dag. Als gebruiker van de calculator vul je in hoeveel dagen je volgens welk dieet eet. Op basis daarvan kunnen we een schatting maken van je voetafdruk voor je dieet voor een heel jaar. De resultaten daarvan zie je in de tabel hieronder.
| Dieet groep | Broeikasgasuitstoot (ton CO2e/jaar) |
| Veganisten | 0,90 |
| Vegetariërs | 1,51 |
| Pescotariërs | 1,72 |
| Weinig vlees-eter (<50 gr/dag) | 1,95 |
| Gemiddeld vlees-eter (50-99 gr/dag) | 2,52 |
| Veel vlees-eter (≥100 gr/dag) | 3,56 |
Wat kun jij hiermee?
De gemiddelde voetafdruk van een Nederlander is 9,1 ton CO2. Je dieetkeuze heeft dus een grote invloed op je totale voetafdruk! Ben jij bereid om je dieet aan te passen? Zoals we aan het begin lazen zijn er genoeg vleesvervangers te koop. Maar vind je dat niet lekker of wil je liever geen vleesvervanger eten? Kies dan voor peulvruchten6. Probeer je graag nieuwe dingen? Experimenteer eens met verschillende recepten voor tofu, zoals een basis recept voor krokante tofu7. Ook het Voedingscentrum8 heeft een behulpzame pagina met tips om meer plantaardig te gaan eten.
Zoals we hierboven zagen is de milieu impact van vlees eten groot. Door minder of geen vlees te eten kun je je CO2-voetafdruk flink verminderen. Er is ondertussen volop inspiratie te vinden voor plantaardige maaltijden. Ben jij klaar voor de volgende stap?
[1] nos.nl/artikel/2486350-vleesvervangers-zijn-minder-in-trek-hoe-komt-dat
[2] Scarborough, P., Clark, M., Cobiac, L. et al. Vegans, vegetarians, fish-eaters and meat-eaters in the UK show discrepant environmental impacts. Nat Food 4, 565–574 (2023), doi.org/10.1038/s43016-023-00795-w
[3] Crippa, M., Solazzo, E., Guizzardi, D. et al. Food systems are responsible for a third of global anthropogenic GHG emissions. Nat Food 2, 198–209 (2021), https://doi.org/10.1038/s43016-021-00225-9
[4] fao.org/3/cb7654en/cb7654en.pdf
[5] pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29853680/
[6] lennaomrani.com/blog/10-tips-om-meer-peulvruchten-te-eten/
[7] eetspiratie.nl/krokante-tofu-uit-de-oven/
[8] voedingscentrum.nl/nl/duurzaam-eten/meer-plantaardig-eten.aspx
