In de laatste augustusweek bivakkeerde ik samen met Rineke aan de oever van de Rijn in Oosterbeek. De stuwwal van de Veluwe, zo’n beetje 150.000 jaar geleden ontstaan, dwong de Rijn naar het westen af te buigen. De IJssel kon er als kleinere stroom oostwaarts nog omheen.
Het is een gevarieerde en boeiende omgeving. De dijk van de Betuwe volgt de gang van de rivier. Op kleinere schaal herken je dat wegen en paden de uitgesleten beekdalen of de hoogtelijnen volgen. Menselijke ontwikkelingen, beschaving, volgen haast als vanzelf de vormen van het landschap, waarbij het een en ander wel gefixeerd wordt. Kribben houden de stroom van de rivier de Rijn in toom. Het gegeven dat de bewoners de mogelijkheden die het landschap biedt volgen, maakt het gebied waardevol. Het levert afwisseling op, diversiteit.
En gelukkig zie je dat nog steeds aan de rand van de Veluwe. Hoewel, grote infrastructurele werken zijn ook hier aanwezig. De spoorlijn Ede – Arnhem – Nijmegen, de A50 en de stuw bij Driel. De A50 moest eind ‘jaren 60 door de stuwwal bij Wolfheze heen gegraven worden. Lokale wegen werden omgelegd, natuurgebieden werden gesplitst.
Toch valt me iets op. Vanaf de Betuwe kijkend naar het noorden zie je geen bebouwing uitkomen boven de toppen van de bomen, eeuwenoude bossen. Dat noem ik respect voor geografie, respect voor historie, respect voor het landschap, respect voor natuur.
In gesprekken vanuit mijn rol als coördinator Climate Stewards Nederland hoor ik wel eens de tegenwerping dat het aanplanten van bomen niet zo duurzaam zou zijn. Met de groei verwerkt een boom het CO₂ tot hout en zuurstof. Aan het einde van de levenscyclus verwordt een boom weer tot CO₂ en gebruikt zuurstof, hetzij door verrotting, hetzij door verbranding. Dat is waar, echter boomaanplant is wel een duurzame actie:
het rottingsproces gaat nagenoeg net zo langzaam als het groeiproces;
de verwerking van CO₂ door een boom is vaak voor eeuwen; het buffert het huidige teveel aan CO₂-uitstoot;
bomen hebben grote positieve klimaateffecten als het gaat om koeling en biodiversiteit;
het aantal bomen op de aarde neemt door ontbossing nog steeds af;
en hout is geen brandstof, wel grondstof.
Daarom blijft Climate Stewards aanplanten van bomen stimuleren en sponsoren. Daarnaast sponsort Climate Stewards projecten in Kenia met biosandfilters (drinkwater wordt gefilterd i.p.v. gekookt) en efficiënte houtovens in Uganda (minder hout nodig om te koken). Alle drie de projecten dragen bij aan het tegengaan van opwarming van de aarde, vooral in die gebieden waar mensen er het meest onder te lijden hebben.
Respecteer de aarde en compenseer je CO₂-uitstoot!
