De nieuwste BBC-documentaire van David Attenborough Extinction: the facts* is nogal schokkend. Sommige kijkers waren zo overweldigd dat ze de documentaire hebben stopgezet en pas later verder keken, andere waren ontzettend boos en weer anderen konden er niet van slapen.
Ik werd er niet zo depressief van en ik zal uitleggen waarom. Gedeeltelijk was het omdat, naast indrukwekkende beelden van de laatst overgebleven noordelijke witte neushoorns, van orang-oetans die zich aan bomen vastklampen te midden van palmolieplantages, van een koala die op zijn tenen door brandend bos slingert, van industriële vissersvloten die de oceanen leeg vissen, maar weinig feiten nieuw waren. Rapporten van het WWF, IPBES en IUCN presenteren de gegevens al jaren:
• 30% van de bodem wereldwijd is ernstig aangetast en 75% van het landoppervlak is gecultiveerd om slechts één soort, de mens, te voeden;
• Populaties wilde dieren zijn sinds 1970 met 60% afgenomen;
• 1 miljoen planten-, dieren- en insectensoorten worden deze eeuw met uitsterven bedreigd;
• In 2019 werden 175.000 Afrikaanse schubdieren illegaal naar Azië verhandeld;
• Wereldwijd zijn 100.000 trawlers actief, waardoor misschien minder dan 5% van de grote vissen in de oceaan overblijft;
• 90% van de wetlands wereldwijd is drooggelegd of vernietigd;
• De gemiddelde inwoner van Nederland verbruikt 4x zoveel van de natuurlijke hulpbronnen van de aarde dan de gemiddelde persoon in India.
Dwaasheid en hebzucht
We kennen het probleem van het toenemende verlies aan biodiversiteit al decennia lang en we kennen de oorzaak: ons menselijk gedrag. Wat zo opvallend is in de documentaire, is hoe de mensheid onvermijdelijk wordt beïnvloed door haar eigen dwaasheid en hebzucht. Zoals professor Kathy Willis van de universiteit van Oxford zegt: “We verliezen niet alleen mooie dingen om naar te kijken. We verliezen kritieke onderdelen van het aardse systeem. Dit jaar heeft ons laten zien dat we een stap te ver zijn gegaan”. De Coronapandemie was volledig voorspelbaar. Zoals in de documentaire wordt gezegd: “Onze relatie met de natuur en hoe we ermee omgaan, is de oorzaak van de enorme verspreiding van Corona.”
Bovendien, en dit is potentieel erger, zijn pandemieën onvermijdelijk tenzij wij ons gedrag veranderen. Omdat bestuivende insecten afnemen, wordt de voedselproductie aangetast. Extreme weersomstandigheden, die vaker voorkomen door klimaatverandering, zorgen voor lijden van zowel mens als dier.
Hoop
De documentaire ‘Extinction: the facts’ was enigszins teleurstellend in het bieden van hoop. Ja, het eindigde met goed nieuws over het herstel van het bijna-uitsterven van berggorilla’s in het Virunga-woud in Centraal-Afrika. Economiehoogleraren Nick Stern en Partha Dasgupta legden uit hoe een groene economie goed kan zijn voor de planeet en de mens. Maar het blijvende beeld was dat rijke politici gevestigde belangen vertegenwoordigden die zich verzetten tegen actie en zelfs het probleem ontkenden.
Wat mij persoonlijk hoop geeft is simpelweg deel uitmaken van A Rocha. Al 37 jaar werkt A Rocha samen met lokale gemeenschappen om soorten te bestuderen en te behouden. We hebben jarenlange ervaring in wetenschap en theologie. We werken op elk bewoond continent en zien verhalen van hoop, maar delen ook in tijden van tragedie en verlies. Het belangrijkste is dat we weten dat ons werk niet voor niets is vanwege Gods toewijding aan Zijn wereld, en dat door gebed Gods Geest het menselijk hart kan veranderen.
Gods pijn
Zoals de nieuwe directeur van A Rocha International Simon Stuart zei bij het ontvangen van de 2020 Blue Planet-prijs (de ‘Nobelprijs’ voor natuurbehoud): “We bevinden ons op een kritiek moment in de geschiedenis. Zullen we luisteren naar het bewijs en gaan leven binnen de grenzen door de natuur bepaald? We voelen de pijn en het verdriet over de achteruitgang en verdwijning van een aantal opmerkelijke soorten. Dat weerspiegelt Gods pijn die voortkomt uit zijn eigen diepe liefde en zorg voor alles wat hij gemaakt heeft.” Voor christenen is het aanpakken van het biodiversiteitsverlies geen optionele keuze of een reactie op de bedreiging voor het menselijk welzijn. Het vloeit rechtstreeks voort uit de overtuiging dat Jezus de Heer is van de hele schepping. Hem volgen betekent dat we zorgen voor Zijn wereld.
Medeoprichter van A Rocha, Peter Harris: “Het is van cruciaal belang dat christenen over de hele wereld natuurbehoud omarmen als kernactiviteit. We moeten serieuze middelen inzetten om voor de rest van Gods geliefde schepping te zorgen. Ook al is de situatie al een tijdje urgent, we kunnen nog steeds een groot verschil maken.”
Dus als je bovenstaande feiten leest en je je afvraagt hoe je moet reageren, kan ik je dan uitnodigen om met A Rocha mee te doen? Als wereldwijde beweging van christenen kunnen we verhalen van hoop delen en een bron zijn voor praktische ideeën. Wij zijn van mening dat we, met jouw hulp, deel kunnen uitmaken van een praktisch en hoopvol antwoord op de dreiging van uitsterven en verlies van biodiversiteit.
*Deze BBC-documentaire is zonder ondertiteling op BBC te bekijken. Deze blog publiceren wij n.a.v. de nieuwste film van David Attenborough A life on our planet die momenteel te zien is in de Nederlandse bioscopen en op Netflix.
Deze blog is vertaald door Jacolien Vreugdenhil
