“Weer terugverhuizen naar mijn geboortedorp? Asjeblieft niet, daar weet ik iedere boom te staan. Daar valt niets meer te ontdekken.”
De planten en bomen die in onze tuin en straat staan, zorgen ervoor dat ik me thuis voel. Toen ik in augustus terugkwam van vakantie, had ik zin om weer meteen in de ICE trein te stappen. Maar zodra ik onze tuin instapte, voelde het toch wel fijn om weer hier te landen. Hier, waar het groen mijn thuis vormgeeft: planten waarvan ik de geur en naam al van jongs af aan ken. Bomen van honderd jaar oud, de goudenregen in bloei, de vlinderstruik langs het tuinpaadje. Onbewust zorgen ze ervoor dat ik me geaard voel en dieper ademhaal. Het doet me dan ook echt pijn als dat groen verdwijnt.
Ik woon nu toch weer in mijn geboortedorp en gelukkig valt er toch nog het een en ander te ontdekken. Maar wat ik vooral heb ontdekt is dat het zo waardevol is dat ik iedere boom weet te staan, omdat ze mijn geboortedorp mijn thuis maken.
Hij was er eerder dan wij
In mijn woonplaats zijn laatst meerdere karakteristieke bomen gekapt. Als ik nu langs die plekken fiets, doet het me letterlijk zeer om de leegte te zien die de bomen hebben achtergelaten. Ik zie hoekige gebouwen, in plaats van een machtige, trotse boom. Ik voel de hitte van de zon, in plaats van de welkome schaduw van de bomen langs het fietspad. Ik denk aan Revion in The Lord of the Rings[1] die weigert een boom te kappen, want “de boom was hier eerder dan wij”. Ik voel heimwee, naar de tijd dat deze bomen er nog wel stonden. Een gemis van een thuisgevoel.
Maar wat doe je eraan? ‘Huilen met de pet op’ zou mijn broer zeggen. Ja, het helpt om het te mogen voelen en benoemen. En daarvoor is het fijn als er juiste woorden voor zijn. Ik noem het vanaf nu ‘baumwee’. Dat verwoordt precies hoe het voelt en heeft de associatie met heimwee. Naast dat rouwen helpt het mij ook om de gemeente te laten weten hoe belangrijk die bomen waren. Als airco op hete dagen, als thuis voor de vogels, als luchtverfrisser voor al het stikstof, en gewoon omdat hij er eerder was dan wij. Als kleine troost planten ze binnenkort weer nieuwe boompjes.
Overtreffende trap aan ‘baumwee’
Als ik al zo veel kan voelen door de leegte van een paar gekapte bomen in mijn buurtje. Hoe vreselijk moet het dan zijn voor de bewoners van oerwouden, die hun complete thuis verliezen? Waar niet een paar bomen gekapt worden, maar waar met hectares tegelijk hele ecosystemen worden verwoest? Hoeveel ‘baumwee’ ervaren die duizenden mensen, apen, luipaarden en kaketoes? En de Schepper die zoveel houdt van alles en iedereen wat Hij maakte?
En wat helpt er dan? Als je echt je thuis verliest? Als op zo’n grote schaal ons gemeenschappelijk thuis wordt verwoest? Huilen met de pet op, zeker. “Wie verdriet heeft kan met zijn tanden niets beginnen. We hebben niet voor niets traanklieren.”[2] Maar huilen is dan niet genoeg. Zorg er letterlijk voor dat het stopt en sta samen met de inheemse bevolking op voor behoud van het regenwoud.
- Gebruik gerecycled papier en hout, of koop met FSC-keurmerk
- Eet zo veel mogelijk plantaardig
- Kies voor een duurzame bank
- Koop tropische producten als koffie, chocola en bananen met keurmerk
- Laat bedrijven en gemeentes weten dat je bosbehoud belangrijk vindt.
[1] The Lord of the Rings: The Rings of Power (seizoen 1, episode 3)
[2] Het boek van Bod Pa (2000) Anton Quintana, blz 154
