Waterfilters

Waterfilters kunnen de CO₂-uitstoot verminderen omdat ze zorgen voor schoon drinkwater zonder het dat het gekookt hoeft te worden. Als we weten hoeveel brandstof een huishouden gebruikte om water te koken voordat ze een filter ontvingen, kunnen we dit vergelijken met de situatie na ontvangst van het filter en berekenen hoeveel CO₂-uitstoot wordt bespaard. Naast minder CO₂–uitstoot hebben de filters andere voordelen. Ze kunnen een gezin tijd en/of geld besparen bij het verzamelen of kopen van hout of houtskool. Ook zijn er minder gezondheidsproblemen doordat er minder rook is.

Ons eerste Climate Stewards Keurmerk-project met A Rocha Uganda maakt gebruik van een ontwerp ontwikkeld door het Centre for Affordable Water and Sanitation Technology (CAWST).

Deze grote betonfilters kunnen tot 80 liter water per dag leveren. Dat is genoeg voor een groot huishouden.

Zodra een gezin is geselecteerd om een filter te ontvangen, wordt een familielid uitgenodigd op het kantoor van A Rocha Uganda. Daar volgt een tweedaagse training over het gebruik en onderhoud van de filter. Tot slot maken ze hun eigen filter met lokaal vervaardigde stalen mallen. Dit helpt mensen te begrijpen hoe de filters werken, en het bouwt betrokkenheid op voor het goed gebruiken en onderhouden van de filter. Om het filter te gebruiken, wordt vuil water door een diffuser plate op een zandlaag gegoten waarop een biofilm ontstaat – dit bevat ziekteverwekkers die bacteriën doden. Het water druppelt vervolgens naar beneden door verschillende lagen zand en grind om eventuele andere onzuiverheden te verwijderen. Alle onderdelen kunnen lokaal worden gekocht, waardoor de kosten laag blijven en de lokale economie ervan profiteert.

Een project ontwerpen

Om de besparing van CO₂-uitstoot van waterfilters in een gemeenschap te kwantificeren, is het noodzakelijk om vast te stellen wat de uitstoot is voordat de waterfilters in gebruik worden genomen. Dit wordt gedaan door middel van een nulmeting van een representatieve steekproef van de gemeenschap die de waterfilters zal ontvangen. Je kunt onze complete methodologie hieronder downloaden en lezen.

Trainingsdag – iedereen doet mee

Interview voor nulmeting door A Rocha Uganda

Trainingsdag – Hoe onderhoud je je filter

Nulmeting

De nulmeting is cruciaal voor zowel het succes als de levensvatbaarheid van een project. Om emissiereducties te claimen, moeten we kunnen aantonen dat de introductie van een waterfilter ertoe zal leiden dat huishoudens minder hout of houtskool gebruiken en bijgevolg hun CO₂-uitstoot verminderen. De eerste vraag die moet worden gesteld is daarom: “Koken mensen hun water?”

De nulmeting uitgevoerd door A Rocha Uganda voorafgaand aan de installatie van onze eerste batch waterfilters toonde aan dat in stedelijke gebieden het antwoord op deze vraag bijna altijd “ja” was. In landelijke gebieden is het antwoord eerder ‘nee’, omdat de toegang tot brandstof beperkt kan zijn en het verzamelen van extra brandstof voor kokend water niet als een prioriteit wordt beschouwd. Dit betekent dat hoewel het installeren van waterfilters wel voordelen voor de gezondheid oplevert, maar er geen CO₂-uitstoot bespaard wordt, omdat ze hun water niet van tevoren kookten.

Van de huishoudens die water koken wordt informatie gevraagd over hoeveel water ze koken en welke brandstof ze gebruiken. Met een weeghaak wordt gemeten hoeveel hout ze doorgaans per dag gebruiken voor het koken van water.

Als we eenmaal gegevens hebben over de gezinsgrootte, het waterverbruik en het brandstofverbruik, is het mogelijk om de gemiddelde besparingen op CO₂-uitstoot te schatten. Om te zien op het project een haalbaar CO₂-compensatieproject is kijken we naar de totale besparing op de levensduur van een filter en de kosten van het maken, trainen en ondersteunen.

Monitoring

Zodra de waterfilters in gebruik zijn, voeren onze partners regelmatig monitoringonderzoeken uit om ervoor te zorgen dat de filters in goede staat zijn. Bovendien gaan onze partners terug en meten de brandstof die in huishoudens wordt gebruikt. Ze vergelijken dit met de nulmeting, om te controleren of de geclaimde emissiereducties daadwerkelijk worden bereikt.

Een succesvol project opzetten

Het belangrijkste onderdeel van elk project zijn de mensen die erbij betrokken zijn. De huishoudens die een waterfilter ontvangen moeten het doel van het project begrijpen en zich committeren aan het gebruik en onderhoud van de filters, zoals ze dat in de training geleerd hebben. De projectpartner moet verbonden zijn met de gemeenschappen waarmee ze werken en moet kunnen reageren op de specifieke eisen van een CO₂-compensatieproject.

Eén van de belangrijkste eisen is tijd – onze berekeningen gaan ervan uit dat de filters ten minste 12 jaar meegaan. De projectpartner moet de verantwoordelijkheid nemen voor het project gedurende de gehele levensduur om de CO₂-besparingen te realiseren die bij de start van het project zijn geschat. In de financiering is een budget voor zogenoemde ‘filter buddies’.

Filter buddies hebben allemaal hun eigen waterfilter en hebben aangetoond dat ze goed voor hun filter zorgen en bereid zijn anderen te helpen. Ze krijgen vervolgens training en een kleine vergoeding om op te treden als lokale vertegenwoordigers en adviseurs. Elke buddy is verantwoordelijk voor 10 huishoudens in zijn buurt die ze regelmatig bezoeken. Ze bieden ondersteuning en moedigen mensen aan om de filters te blijven gebruiken. Verder houden ze contact met de projectpartner om noodzakelijke reparaties en controles uit te voeren. Dit zorgt ervoor dat uitvalspercentage zo laag mogelijk is.

Naast het budget voor filter buddies is er ruimte voor kleine reparaties en het eenmalig vervangen van het zand en grind per filter.

Solivia, de eerste CS buddy

Een Climate Stewards waterfilter

Water halen voor in de waterfilter