Climate Stewards Keurmerk

Bomen

Bomen halen koolstofdioxide (CO₂) uit de atmosfeer tijdens fotosynthese en vormen koolhydraten die de koolstof (de “C” van CO₂) in het hout van de boom “vastleggen”. De zuurstof (de “O” van CO₂) gaat terug de atmosfeer in.

Het aanplanten van bomen is daarom een waardevolle manier om de gevolgen van klimaatverandering te verzachten. En bomen brengen nog veel meer lokale voordelen met zich mee voor de mensen en plaatsen waar ze worden geplant. De meeste bomen die wij planten zijn inheemse soorten, die bijdragen aan de plaatselijke biodiversiteit, de bodem verrijken en stabiliseren, erosie tegengaan, schaduw geven en de plaatselijke temperaturen verlagen. Veel bomen leveren ook medicinale en eetbare producten uit fruit, bloemen en schors. Bovendien kunnen de plaatselijke gemeenschappen het snoei- en dunningshout gebruiken als veevoer of brandhout.

Sommige van onze bomen worden geplant om nieuwe permanente bosgebieden te creëren, andere maken deel uit van commerciële projecten die de plaatselijke gemeenschap economische voordelen opleveren door de verkoop van hout. Deze financiële stimulans zorgt ervoor dat de bomen goed worden verzorgd en voor bouwdoeleinden worden verkocht, waardoor de koolstof opgesloten blijft in het hout.

Het allereerste project van Climate Stewards startte in 2007. In samenwerking met A Rocha Ghana plantten we bomen op scholen rond Kumasi en met lokale gemeenschappen in het noorden van Ghana. Die bomen hebben nu een hoogte van wel 30 meter bereikt en hebben verder geen onderhoud meer nodig. De nieuw beboste gebieden worden door de scholen vaak als “buitenklaslokalen”gebruikt, waar de volgende generatie wordt onderwezen over de waarde van bomen. We blijven School Environment Clubs financieren die praktijkonderwijs bieden op het gebied van bosbeheer en uitstapjes maken naar andere locaties, om zo studenten te inspireren om zorg te dragen voor alle onderdelen van de schepping.

Onze ervaring in Ghana leidde tot de ontwikkeling van het Climate Stewards Keurmerk. CO₂-compensatie wordt gereguleerd door een aantal accreditatieregelingen van derden om hoogwaardige en duurzame projecten te garanderen. Hoewel dit een goede zaak is, zijn al deze normen ontworpen voor veel grotere projecten dan die Climate Stewards ondersteunt. Hierdoor is deze vorm van accreditatie onhaalbaar duur en belastend voor het soort gemeenschapsprojecten die we ondersteunen.

Ons keurmerk legt een veel kleinere administratieve last op en zorgt er zo voor dat een zo groot mogelijk deel van de compenserende inkomsten terecht komt bij de lokale begunstigden. Door te werken via betrouwbare partners en conservatieve cijfers en buffers te gebruiken, biedt het keurmerk het vertrouwen dat de CO₂-besparingen ten minste gelijk zijn aan het gecompenseerde bedrag.

Het kader van het keurmerk helpt met het beoordelen van het ontwerp, de implementatie, de verantwoording en de duurzaamheid van CO₂-compensatieprojecten, en voor het schatten van de hoeveelheden CO₂ die zullen worden verminderd.

Als een project het Climate Stewards Keurmerk krijgt betekent dit dat Climate Stewards op basis van de verstrekte gegevens het project heeft gecontroleerd en goedgekeurd en aan de gestelde criteria voldoet.

In 2018 zijn we begonnen met het plannen en ontwerpen van twee nieuwe boomaanplantprojecten die onder ons keurmerk vallen:

Bomen planten bij zes kerken in Uganda met de Baptist Union of Uganda, in samenwerking met African Pastors Fellowship.
Bomen planten bij twee scholen en één kerk in Kenia in samenwerking met Watersheds Ecosystem Conservation (WEC)

De eerste bomen zijn in het voorjaar van 2019 geplant en groeien goed.

Een project ontwerpen

Koolstofvastlegging berekenen

Het Climate Stewards Keurmerk werkt met twee verschillende methodes voor boomaanplant:

Commerciële bosbouw
Permanente (agro)bosbouw

Je kunt onze volledige methodologie hieronder downloaden en lezen.

Bomen aangeplant in Asamama - Ghana in 2007

Voorbereiden van de bodem in Kyatune - Kenia

Het planten van Melia volkensii in Kyatune - Kenia

Commerciële Bosbouw

Voor commerciële bosbouwprojecten planten we snelgroeiende inheemse bomen die binnen tien tot vijftien jaar een verhandelbare grootte bereiken. In ons project met WEC in Kenia betekent dit bijvoorbeeld het planten van Melia volkensii (ook wel bekend als “mahonie van de droge landen”) die in twaalf jaar zal groeien tot een diameter van ongeveer 25 cm. Daarna kan de boom geoogst en het hout verkocht worden voor gebruik in de bouw.

Bomen worden in eerste instantie geplant op een afstand van ongeveer 3 meter, waardoor we 400 bomen per hectare kunnen planten. Na vijf of zes jaar wordt ongeveer 40% van de bomen “uitgedund” om de resterende bomen meer ruimte te geven om te groeien. Het gezaagde hout wordt onder andere verkocht voor gebruik in de bouw en voor hekwerk.

In de groeiperiode worden takken gesnoeid en verkocht als brandhout, omdat ze nergens anders voor gebruikt kunnen worden. Dit betekent dat takken niet worden meegenomen in onze schattingen van de potentiële koolstofvastlegging voor commerciële projecten. Ze leveren wel economische voordelen op voor de gemeenschappen waar de bomen worden geplant.

In vergelijking met permanente bosbouwprojecten brengen commerciële projecten minder CO2-besparingen op. Dit komt omdat niet alle biomassa van de bomen kan worden meegeteld voor de schatting van de koolstofvastlegging – zoals hierboven vermeld, zullen sommige takken worden gebruikt als brandhout, waardoor de opgeslagen koolstof weer in de atmosfeer vrijkomt. Dit betekent dat in onze berekeningen alleen de stam meetelt voor de schattingen van koolstofvastlegging. En niet eens de hele stam zal verkocht worden. Omdat de stammen vaak nog bewerkt worden, rekenen we dat ongeveer 80% van de stam geschikt is om verkocht te worden (Merchantable Stem Volume).

Commerciële projecten hebben aanzienlijke economische voordelen. Hout van een enkele houtpartij kan bijna €10.000 waard zijn, afhankelijk van de hoeveelheid en kwaliteit van het hout.

Voor commerciële projecten adviseren wij dat, waar mogelijk, een percentage beschikbaar land wordt gereserveerd voor permanente bosbouw.

Permanente (agro)bosbouw

Een van de doelstellingen van een project met permanente bosbouw/boslandbouw is het creëren van nieuwe, duurzame, bosrijke gebieden die de biodiversiteit in een gebied verbeteren. Door een mix van inheemse soorten te planten kunnen verloren bossen hersteld worden, wat belangrijk is voor inheemse dieren.

De meeste nieuwe bossen worden aangeplant volgens het agrobosbouw-model. Dit betekent dat tussen jonge bomen gewassen worden verbouwd, zoals groenten en bonen. Deze bieden waardevolle schaduw voor de jonge zaailingen in hun eerste jaren. En doordat de boeren voor hun gewassen zorgen, kunnen ze makkelijk tegelijkertijd de zaailingen in de gaten houden.

Een succesvol project maken

Lokale kennis van het planten van bomen is essentieel voor het succes van een boomaanplantproject – de verkeerde bomen, op de verkeerde plaats, op het verkeerde moment en op de verkeerde manier geplant zullen vrijwel zeker niet gedijen.

We werken bij het plannen van onze projecten altijd samen met lokale experts. Zij geven advies over de geschiktheid van verschillende boomsoorten voor de locaties waar we willen werken. Deze lokale experts werken later samen met onze projectpartners om de daadwerkelijke aanplant van bomen te organiseren en te begeleiden.

Betrokkenheid van de gemeenschap is een andere sleutel tot het succes van een project. Een gevoel van eigendom en de wens om een project tot een goed einde te brengen is essentieel. We werken samen met gemeenschapsleiders. Zij kennen de gemeenschap en weten wie geschikt zijn om te betrekken bij het project en kunnen samenwerken om het voortdurende onderhoud dat nodig is uit te voeren. Boomaanplantprojecten zijn een lange termijn investering voor een gemeenschap.

Bomen aangeplant in Asamama - Ghana in 2007

De projecten